Financiële positie

De totstandkoming van de Begroting is jaarlijks een bijzonder proces. In de afgelopen jaren was er veel onzekerheid over het rijksbeleid m.b.t. de financiële positie van gemeenten. Stijgende kosten voor met name Jeugdzorg en WMO werden niet gecompenseerd vanuit de Rijksoverheid.
In het voorjaar van 2021 werd duidelijk dat het demissionaire Kabinet voor 2022 en verder een handreiking naar de gemeente heeft gedaan in de vorm van een aanvulling in het Gemeentefonds. Op het moment van het opstellen van deze tekst is er nog geen sprake van een nieuw Kabinet en zijn voor 2023 en verder nog geen harde garanties afgegeven. Een andere onzekerheid die momenteel speelt is de zogenaamde Herverdeling van het Gemeentefonds. De uitkomst hiervan is dat er nieuwe voor- en nadeel gemeenten zullen ontstaan. De voorzichtige verwachting op dit moment is dat de gemeente Edam-Volendam een voordeel gemeente is. Dit betekent dat de uitkering in het gemeentefonds voor onze gemeente hoger uit zal vallen.

Vorige begrotingen kenmerkten zich door een grote focus op het realiseren van de ambities t.a.v. (nieuwe) projecten en beleid en het professionaliseren van de organisatie. Hiervoor zijn verschillende ombuigingen in de begroting gedaan om deze ambities waar te maken. De begroting voor 2022 richt zich vooral op het afronden van de ambities uit het Coalitieakkoord en de noodzakelijke professionalisering van de organisatie (focus op ICT, bedrijfsvoering en realisatie/afronding van de ruimtelijke projecten).

Op basis van de besluitvorming in de Zomernota 2021 en een doorkijkje naar de septembercirculaire, met daarin de aanvullende middelen ter compensatie van de gestegen kosten t.b.v. jeugdzorg, leek de concept-begroting 2022 voorzichtig positief. Met de gevolgen van bestaand beleid, autonome ontwikkelingen en enkele noodzakelijke vernieuwingen ontstond in de concept-begroting 2022 een tekort. Het bestaand beleid en de autonome ontwikkelingen bestaan uit een veelvoud van grote en kleine posten binnen de gehele begroting, maar kent één grote post wat bij nagenoeg alle gemeenten in Nederland een bron van aanhoudende zorg is, namelijk stijgende kosten voor de Jeugdzorg.

In de afgelopen zomer zijn, evenals vorige jaren, mogelijkheden gezocht om de begroting voor de komende jaren sluitend te maken. Door het nemen van een, gecontroleerd, voorschot op kabinetsbesluiten en effecten uit de septembercirculaire is het college in staat om een sluitende meerjarige begroting te presenteren waarmee een -financieel- goede basis is gelegd voor een volgende raadsperiode.

De begroting bestaat niet alleen uit een overzicht van inkomsten en uitgaven, maar kent ook een balans. Het overzicht van bezittingen en schulden op deze balans geeft eveneens meerjarig een positief beeld. Herkenbaar aan de cijfers van bijvoorbeeld het weerstand vermogen. Hiermee kan gesproken worden van een vooralsnog gezonde financiële positie. Vooralsnog omdat de grilligheid van externe factoren, zoals bijvoorbeeld het Rijksbeleid, voor de gemeente lastig blijft in te schatten, maar wel flinke consequenties kan hebben. Net als eerdere jaren is verder gegaan op de ingeslagen weg om de begroting transparant te maken/houden en verbeteringen toe te passen. Afgelopen jaar is wederom veel geïnvesteerd in het samenbrengen van verschillende vormen van (handmatige) administraties in daartoe geëigende systemen.  

Autonome ontwikkelingen, bestaand beleid en meerjarig investeringsplan (MIP)
Autonome ontwikkelingen betreffen de mutaties die een gevolg zijn van reeds genomen besluiten. Denk hierbij aan rijksontwikkelingen, areaalontwikkelingen, kapitaallasten of indexaties.
Bestaand beleid betreft de mutaties die naar aard en inhoud betrekking hebben op een bijstelling van het huidig beleid. Uitgangspunt is dat deze budgetten zo reëel mogelijk geraamd worden. Daarnaast is rekening gehouden met de ontwikkeling van de Algemene uitkering en ontwikkelingen in het sociaal domein.
Onder her MIP vallen de goedgekeurde investeringen alsmede de vervangingsinvesteringen. De opgenomen bedragen betreffen de kapitaallasten van deze investeringen.  

Bestuurlijk Toezicht prostitutie

In verband met de veranderingen in de regulering van/toezicht op de prostitutiesector wordt gemeenten aanbevolen een structureel bedrag in de begroting 2022 op te nemen. Het gaat om € 0,25 per inwoner dus dat zou voor onze gemeente neerkomen op een bedrag van € 9.050. Dit geeft een structurele verlaging van het saldo begroting.

Bijstellen raming Openbare Verlichting
De energiekosten voor openbare verlichting zijn hoger i.v.m. gestegen prijzen. De onderhoudskosten zijn lager dan begroot.

Bijstelling budgetten Samenleving
Diverse aanpassingen.

Bijstelling Rijksbijdragen Wsw 2022-2025
De rijksbijdrage Wsw 2022 tot en met 2025 zijn in de Meicirculaire 2021 gewijzigd. Dit betekent voor 2022 een verhoging van € 58.357. De rijksbijdrage Wsw voor 2022 komt hiermee op € 1.646.732. De bedragen voor 2023 tot en met 2025 zijn respectievelijk met € 55.491, € 48.337 en € 41.061 verhoogd ten opzichte van de Meicirculaire 2020. De hogere ontvangst van de Wsw bijdrage via de algemene uitkering (verantwoord in programma 6) wordt doorgezet naar de Stichting Werkplus. Dit heeft per saldo geen gevolgen voor de begrotingssaldi van 2022 tot en met 2025.

Bijstelling salariskosten begroting 2022-2025
Jaarlijks worden de salariskosten bijgesteld. Structureel leidt dit tot een verhoging/verlaging van het saldo begroting met:-2022 €  15.554+-2023 €  18.148+-2024 € 157.509+-2025 € 276.990 -/-  De positieve verschillen worden veroorzaakt door de afloop van tijdelijke contracten. Het negatieve verschil in 2025 wordt veroorzaakt doordat de salariskosten 2025 in eerste instantie bij de jaarovergang zijn gekopieerd vanuit 2024.

Bijstelling van raming wegen en groen
De inflatiecorrectie is lager dan de werkelijke inflatie op materialen (voor wegen op basis van het bouwindexcijfer), hierdoor is een bijstelling van de raming noodzakelijk. De extra kosten voor de jaren 2022 tot en met 2025 zijn € 67.968, € 73.018, € 70.018 en € 79.907 en komen ten laste van het saldo begroting.

Dividenduitkering BNG
De dividenduitkering van de BNG staat geraamd op € 53.500. Na een paar jaar van afname van dividenduitkering is het de verwachting dat de BNG de komende jaren zijn dividend weer iets zal verhogen. Ook gelet op de stijgende winsten van de andere banken in Nederland. Voorgesteld wordt om de dividenduitkering structureel te verhogen met € 26.500. Deze verhoging komt ten gunste van het saldo begroting.

Exploitatiebijdrage 2022 Zwembad De Waterdam
De begroting 2022 van Zwembad De Waterdam is ontvangen. Er zijn voor 2022 een aantal verhogende kosten, onder andere stijgen de beveiligingskosten fors. Met de burgemeester is vanwege de beperkte capaciteit afgesproken dat meer beveiliging wordt ingehuurd op zomerse dagen. Deze kosten zijn in de begroting verwerkt. Gas, elektra en water zijn een 2e kostenpost. Voor komend jaar lopen de kosten op dit gebied fors op. Ook is nog niet bekend wat de huur gaat doen. Als blijkt dat de huurprijs moet worden verhoogd (kostprijsdekkende huurverplichting), stijgt de bijdrage met hetzelfde bedrag. Dit voorstel verlaagt het saldo van de begroting met € 23.000.

Extra rijksvergoeding discriminatievoorzieningen
Discriminatie is een diepgeworteld en structureel probleem van de samenleving. In haar reactie op het rapport Ongekend onrecht van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag heeft het kabinet aangekondigd structurele middelen vrij te maken voor de aanpak van discriminatie, waaronder de versterking van de antidiscriminatievoorzieningen (ADV). In 2009 is de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (Wga) in werking getreden. Het doel van deze wet is een landelijk dekkend stelsel van meldpunten voor onafhankelijke bijstand aan slachtoffers van discriminatie en de registratie van klachten over discriminatie. Alle gemeenten zijn verplicht te voorzien in een ADV. Voor de uitvoering van de Wga is in 2009 een bedrag toegevoegd aan de algemene uitkering. Uit onderzoeken blijkt dat deze huidige financiering voor de uitvoering van de Wga-taken al enige jaren tot knelpunten leidt. De meeste ADV’s zijn op dit moment zeer krap bemeten en bij het grotere publiek relatief onbekend. Om die reden wordt er vanaf 2021 structureel ruim € 6,9 miljoen extra aan de algemene uitkering toegevoegd, zodat de ADV’s ruimere budgetten kunnen krijgen om meer activiteiten te kunnen ontplooien, om zodoende een betere beschikbaarheid en bereikbaarheid voor melders mogelijk te maken. Deze ruimere budgetten zijn ook nodig om de door uitvoeringsorganisaties doorverwezen melders te kunnen bijstaan. Deze structurele extra bijdrage komt neer op meer dan een verdubbeling van de middelen. De financiering van de organisatie van en het toezicht op de ADV’s zal, als onderdeel van de aangekondigde versterking van de aanpak van discriminatie, het komende jaar onderzocht worden. De uitkomsten van het onderzoek kunnen mogelijk leiden tot wijzigingen. Als dit nodig blijkt te zijn, zullen gemeenten tijdig geconsulteerd en geïnformeerd worden. Edam-Volendam ontvangt structureel € 14.560 extra. De gemeente ontvangt deze vergoeding in de uitkering van het Gemeentefonds. Deze baten  worden geraamd in programma 6. Per saldo zijn er geen financiële gevolgen voor het saldo van de begroting.

Fluctuatie Algemene uitkering naar aanleiding van extra gelden Jeugdzorg
In de septembercirculaire worden extra gelden ter compensatie van de kosten voor Jeugdzorg beschikbaar gesteld. Geadviseerd wordt om 75% van de extra inkomsten te ramen. Dit zorgt echter voor te grote fluctuaties in de begroting. Daarom wordt de overige 25% van de extra compensatie nu ook geraamd door middel van een structurele onttrekking uit de bestemde reserve Sociaal Domein. Dit zorgt voor een positieve bijstelling van het saldo begroting voor de jaren 2023 tot en met 2025 van respectievelijk € 426.750, € 400.000 en € 367.500.

Gemeentefonds meicirculaire 2021
Deze circulaire informeert gemeenten over de gemeentefondsuitkeringen. Het gemeentefonds is de grootste inkomstenbron van de gemeenten. De meicirculaire zorgt in 2022 voor een positieve bijstelling van het saldo begroting van € 1.473.669. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de extra gelden voor de Jeugdzorg. Het is nog niet bekend of deze gelden structureel beschikbaar worden gesteld. Voor de jaren 2023 en 2024 dalen de inkomsten gemeentefondsuitkering met respectievelijk € 237.228 en € 408.671. Dit wordt veroorzaakt door de dalende accressen en een aanpassing van de gebruikte hoeveelheden in de berekeningen. In 2025 stijgen de inkomsten vervolgens weer fors met € 700.427. Dit heeft een administratieve oorzaak. De waarden van 2024 worden in Lias namelijk gekopieerd naar 2025. Dit zorgt altijd voor een dubbele bijstelling in het nieuw geopende jaar. Voorgesteld wordt akkoord te gaan met de aanpassing van de gemeentebegroting in 2022, te weten: de algemene uitkering voor de jaren 2022 en 2025 te verhogen met respectievelijk € 1.473.669 en € 700.427. De algemene uitkering voor de jaren 2023 en 2024 te verlagen met respectievelijk € 237.228 en € 408.671. Voorgesteld wordt er kennis van te nemen dat de bovenstaande bijstellingen worden verrekend met het saldo begroting voor het betreffende jaar. De gevolgen van de meicirculaire voor 2021 zullen worden opgenomen in de Winternota 2021.

Indexering jaarschijf 2025
Bij het samenstellen van de begroting 2022 wordt de kolom van het laatste begrotingsjaar (2025) automatisch gevuld met een bedrag dat gelijk is aan dat van het voorlaatste jaar. Daarbij is dus geen rekening gehouden met de indexering die moet plaatsvinden op de daarvoor in aanmerking komende ramingen (Overige goederen en diensten, energiekosten, verzekeringspremies etc.) Deze ramingen worden nu aangepast, hetgeen in het laatste jaar leidt tot een extra last van € 200.572

Nieuwe wet Inburgering m.i.v. 1 januari 2022
De Nieuwe wet Inburgering gaat echt van start per 1 januari 2022. De rijksbijdrage 2022 tot en met 2025 zijn in de Meicirculaire 2021 gewijzigd. Dit betekent voor 2022 een verhoging van € 36.411. De totale bijdrage voor 2022 komt hiermee op € 128.086. De bedragen voor 2023 tot en met 2025 zijn respectievelijk met € 26.069, € 21.771 en € 16.984 verhoogd ten opzichte van de Meicirculaire 2020. Deze bijdragen maken deel uit van de algemene uitkering (verantwoord in programma 6). De bijstelling heeft per saldo geen gevolgen voor de begrotingssaldi van 2022 tot en met 2025.

Nieuwe Wet Openbare Overheid
Op 26 januari 2021 heeft de Tweede Kamer de (Wijzigingswet) Wet open overheid (Woo) aangenomen. Het betreft een initiatiefwet uit de Tweede Kamer die beoogt de gehele overheid transparanter en toegankelijker te maken. Met dit wetsvoorstel geven de initiatiefnemers zowel de actieve als de passieve openbaarmaking van overheidsinformatie een nieuwe basis, verankeren zij het recht op toegang tot informatie wettelijk en beogen zij de informatievoorziening en informatiehuishouding van het Rijk en decentrale overheden te verbeteren. De Eerste Kamer dient nog een besluit te nemen over de Woo. Bij instemming van de Eerste Kamer zal de wet een halfjaar later in werking treden. Dit zal waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2022 zijn. De huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob) wordt ingetrokken bij de inwerkingtreding van de Woo. Vooruitlopend op de besluitvorming in de Eerste Kamer heeft het kabinet bij de kabinetsreactie op het rapport ´Ongekend onrecht´ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) financiële middelen vrijgemaakt. Met de beschikbaarstelling van deze financiële middelen ondersteunt het Rijk gemeenten bij de implementatie en uitvoering van de Woo. De financiële middelen bestaan uit zowel incidentele als structurele middelen. De incidentele middelen (voor de periode 2022 tot en met 2026 € 24,98 miljoen per jaar) zijn bestemd voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie. De structurele middelen (€ 21,03 miljoen in 2022, oplopend naar structureel € 42,06 miljoen vanaf 2026) zijn bedoeld voor de actieve openbaarmaking van de informatiecategorieën zoals genoemd in de Woo, het aanwijzen van een contactfunctionaris en het beheer en onderhoud van systemen. Edam-Volendam ontvangt in de jaren 2022-2025 respectievelijk € 115.000, € 130.000, € 145.000 en € 162.000 via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds (programma 6). Gevraagd wordt voor 2022 - 2025 respectievelijk € 50,000, € 65.000, € 80.000 en € 97.000 beschikbaar te stellen voor de uitvoering van deze nieuwe wet. De rijksbijdrage wordt ontvangen in programma 6. In dit programma zijn de financiële gevolgen voor de saldi begrotingen respectievelijk voor 2022 - 2025 respectievelijk € 50.000, € 65.000, € 80.000 en € 97.000.

Septembercirculaire 2021
Medio september verschijnt de septembercirculaire. Deze aanpassing van de Algemene uitkering staat in het teken van de vertaling van de Miljoenennota. De ontwikkeling in deze circulaire wordt voor het overgrote deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van ‘samen de trap op en samen de trap af’ hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De uitkering valt in de septembercirculaire fors hoger uit. Met name in 2022. Het kabinet heeft in 2022 €1.305 miljoen beschikbaar gesteld ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg. Een nieuw kabinet zal een besluit moeten nemen over de structurele financiën. Daarnaast is bekend gemaakt dat ook de oploop van de opschalingskorting in 2022 incidenteel geschrapt wordt. Dit zorgt voor een eenmalige meevaller van € 455.000 in 2022. De structurele verhoging van de uitkering wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere accressen. Voor de jaren 2022 tot en met 2025 zorgt de septembercirculaire voor een structurele verhoging van het saldo begroting met respectieve € 815.983, € 538.012, € 547.410 en € 636.325.

Verkiezingen 2022-2025
In de jaren na 2021 zijn er alweer diverse verkiezingen gepland. Zo zijn er in 2022 gemeenteraadsverkiezingen, in 2023 verkiezingen voor Provinciale Staten en waterschappen (en indirect voor de Eerste Kamer) en in 2024 voor het Europees Parlement. De eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen zijn dan weer in 2025, tenzij het kabinet eerder valt. Voorgesteld wordt de post verkiezingen te actualiseren naar de toekomstige verkiezingen en naar reële ramingen.  Dit geeft een structurele verlaging van het saldo begroting van € 25.200 per jaar. De gemeenten zijn tot op heden voor deze kosten gecompenseerd door het rijk in de uitkering van het Gemeentefonds.

Voorschot herverdeling Gemeentefondsuitkering 2023
In 2023 vindt er een herverdeling van het gemeentefonds plaats. Wij zijn daarbij voorlopig aangemerkt als voordeelgemeente. Het voordeel voor 2023 is gemaximeerd op € 15 per inwoner. Voor onze gemeente zou dit een totaalbedrag zijn van € 550.000. Deze € 550.000 komt ten gunste van het saldo begroting 2023 en verder.

Aanpassing bijdrage OD IJmond

In de eerste concept-begroting 2022 die door de Omgevingsdienst IJmond is verzonden was sprake van een bijdrage van onze gemeente in 2022 van € 248.591. Over deze ontwerpbegroting is in de gemeenteraadsvergadering van 27 mei 2021 gerapporteerd met het advies om de begrotingsraming van 2022 nog niet aan te passen in afwachting van het moment van invoering van de Omgevingswet en het basistakenpakket. Op dat moment werd er namelijk nog van uitgegaan dat de nieuwe Omgevingswet zou worden ingevoerd op 1-1-2022. Inmiddels is de invoering opnieuw met een half jaar opgeschoven, tot 1-7-2022. Dit heeft in financieel opzicht tot gevolg dat de bijdrage van onze gemeente in 2022 € 207.045 zal zijn. Dit betekent in 2022 een stijging van de raming met € 39.482 (in plaats van € 81.028, waarvan in het raadsvoorstel van 27 mei sprake was.) Omdat hiervoor geen andere dekkingsmiddelen beschikbaar zijn komt deze structurele verhoging ten laste van het saldo begroting.

Aanpassingen werkelijk te betalen rente 2022
Aanpassing van de werkelijk te betalen rente. Voor de jaren 2022 tot en met 2025 leidt dit tot een positieve aanpassing van het saldo begroting met respectievelijk € 4.144, € 4.143, € 4.689 en € 46.918.

Afvoeren ombuiging Efficiënt werken
In het kader van het versimpelen van de administratie is besloten om de taakstelling op personeel uit de begroting te halen. Het monitoren van de taakstelling is complex en daarom moeilijk om aan te voldoen. Het afvoeren van de taakstelling leidt tot een negatieve bijstelling van het saldo begroting voor de jaren 2022 tot en met 2025 van respectievelijk € 199.071, € 203.917, € 204.780 en € 204.780.

Berekening cashflow ten behoeve van langlopende leningen
Aan de hand van het cashflowoverzicht kan worden berekend hoeveel geld er per jaar te kort is om al zijn plannen te realiseren. Dit tekort kan worden gedicht door het opnemen van langlopende leningen. De rentelasten die hiermee gepaard gaan worden aan de hand van de begroting herberekend. Voor de jaren 2022 en 2023 leidt dit tot een verlaging van de rentelasten met € 86.082 en € 21.189. Voor de jaren 2024 en 2025 leidt dit tot een verhoging van de rentelasten met € 27.796 en € 36.653. De berekende verlagingen komen ten gunste van het saldo begroting en de berekende verhogingen gaan ten laste van het saldo begroting.

Bijdrage Stichting toeristisch ondernemers platform
Nadat ultimo 2020 de stichting toeristisch ondernemers platform  is geformaliseerd heeft zij in 2021 een plan van aanpak opgesteld. Voorgesteld wordt om in 2022 eenmalig € 40.000 beschikbaar te stellen als impulsbijdrage voor de uitvoering ten laste van de Algemene reserve, waardoor het voorstel geen gevolgen heeft voor het saldo begroting.

Bijstellen diverse ramingen openbare werken
Diverse ramingen binnen Openbare Werken weken de afgelopen jaren af van de werkelijkheid. Daarnaast is de inflatiecorrectie toegevoegd aan de CAI ramingen. Na aanpassing van deze ramingen komt dit over de jaren 2022 tot en met 2025 ten gunste van het saldo begroting voor respectievelijk € 54.342, € 54.720, € 55.477 en € 99.365.

Bijstelling budget Duurzaamheid
Voor de uitvoering van de duurzaamheidsagenda was een werkbudget beschikbaar van € 95.000. Van dit budget is een deel gebruikt voor personele kosten. Hierdoor blijft er te weinig over voor de uitvoering van het door de raad vastgestelde beleid. Hier staan met name de ontwikkelingen die lokaal en regionaal opgepakt moeten worden centraal. Te denken valt aan  Geothermie/Biothermie, Regionale energie strategie, duurzaamheidstop ,communicatie, duurzaamheidsagenda energietransitie etc. Kennis van deze specifieke onderdelen is binnen de organisatie niet voldoende aanwezig en ondersteuning hierbij is essentieel voor een gedegen advisering aan college en raad. Veel  beleid in dit kader zal voor de komende jaren worden geactualiseerd. Hiervoor is meerjarig een minimum budget van € 65.000 vereist. De raming wordt tot dit niveau bijgesteld.

Bijstelling Communicatie
Het budget voor inhuur kan met € 20.000 structureel worden verlaagd. Dit geeft een verbetering van het saldo begroting.

Bijstelling ramingen belastingenopbrengsten
Op basis van werkelijke gegevens worden de ramingen voor de inkomsten en uitgaven Belastingen bijgesteld. Het betreft uitgaven en inkomsten in het kader van de WOZ, Toeristenbelasting, Precariobelasting, Hondenbelasting etc. Dit journaal heeft gevolgen voor het saldo begroting. De bijstelling voor de jaren 2022 tot en met 2025 bedraagt respectievelijk € -/-16.235, € 18.554, € 57.614 en € 226.763. De grote bijstelling in 2025 heeft te maken met de methodiek van Lias waarbij de waarden van 2024 bij de jaarovergang worden gekopieerd naar 2025.

Bijstelling Reinigings- en Rioolheffingen begr 2022
Aan de hand van de vastgestelde uitgangspunten worden de geraamde opbrengsten van de heffingen op reiniging en rioleringen bijgesteld. De Afvalstofheffing wordt voor volgend jaar met 7% verhoogd en de Rioolheffingen met 4%. Dit zorgt voor de jaren 2023 tot en met 2025 voor een stijging van de opbrengsten met respectievelijk € 52.778, € 118.734 en € 449.708. De opbrengsten reinigingsrechten zijn aangepast aan de werkelijke opbrengsten. Deze zijn structureel € 50.000 lager dan vorig jaar was begroot. Voor een uitvoerige uiteenzetting van de belastingtarieven wordt doorverwezen naar de Paragraaf Lokale heffingen.

Bijstelling Sociaal Domein Inkomen
De te ontvangen inkomsten BUIG zijn gebaseerd op de voorlopige subsidie 2021. Het bedrag voor 2022 is nog niet bekend. De kosten voor 2022 zijn gebaseerd op de huidige kosten voor levensonderhoud waarbij rekening is gehouden met een toename van cliënten door de coronacrisis en een toename van het plaatsen van asielzoekers binnen de gemeenten. Tevens wordt er rekening gehouden met de verbetering van de economie waardoor er meer banen beschikbaar zijn. Per saldo resteert na diverse bij- en aframingen een positieve bijstelling van € 196.470 structureel. Dit geeft een verhoging van het saldo begroting.

Bijstellingen budgetten overige belastingen
Voorgesteld wordt om een drietal budgetten die betrekking hebben op het product Overige belastingen structureel te verhogen. De budgetten worden hiermee in lijn gebracht met de werkelijke uitgaven van de laatste jaren. In totaal gaat het om een structurele verhoging van de budgetten met € 5.500. Deze verhoging gaat ten laste van het saldo begroting.

Bijstellingen budgetten Veiligheid
Diverse bijstellingen.

Bijstellingen gemeentelijke gebouwen
Diverse bijstellingen.

Bijstellingen Sociaal Domein Jeugd
De budgetten voor jeugdzorg zijn naar boven bijgesteld. Dit is gebaseerd op de kosten van 2020 en 2021 en de verwachting dat de kosten in 2022 niet omlaag zullen gaan, omdat veel zorg moet worden ingehaald, welke is uitgesteld door de corona crisis. Het is de verwachting dat de coronacrisis veel psychische gevolgen heeft voor gezinnen. Voorgesteld wordt om hiervoor € 300.000 te ramen ten laste van de reserve Coronafonds. Tevens worden voor 2022 nieuwe contracten afgesloten met de zorgaanbieders. Het is de verwachting dat de prijzen enigszins omhoog zullen gaan. M.i.v. 2022 is de intentie om meer zorg van regionaal naar lokaal te verschuiven om op deze manier het hoge aantal doorverwijzingen die niet via de gemeente gaan te verminderen en zo meer grip te krijgen op de financiën. Er is gekozen om de budgetten voor 2023 e.v. niet volledig te verhogen, maar een bedrag van € 300.000 op te voeren in de Risicoparagraaf. In totaal is sprake van een toename van kosten met € 665.000 in 2022 en vanaf 2023 met € 705.000. Dit geeft een structurele verlaging van het saldo van de begroting.

Bijstellingen Sociaal Domein WMO
De toename in kosten komt met name door de bijstelling op huishoudelijke verzorging. Het aantal indicatie HH1 is toegenomen. In 2019 waren er 551 personen met een HH1 indicatie en in 2020 617 personen. Tevens wordt jaarlijks de prijs van de zorg verhoogd. Dit geeft een verhoging van € 155.000 op deze post. Daarnaast is er sprake van  diverse bij- en aframingen op overige Wmo posten (vervoerskosten, rolstoelen en woonvoorzieningen). De bijstelling op het onderdeel WMO van het Sociaal Domein bedraagt € 83.000 in 2022 en vanaf 2023 € 93.000. Dit geeft een structurele verlaging van het saldo begroting. Opgemerkt wordt dat de afgelopen 2 jaar diverse grote verbouwingen van woningen zijn toegekend. Hiervoor is geen budget geraamd. Voor 2022 wordt hiervoor een bedrag meegenomen in de Risicoparagraaf van € 130.000.

Budget vrijwilligers en mantelzorg
Vanaf 2022 wordt het budget voor event vrijwilligers, bedankjes vrijwillige bestuurders, mantelzorgcompliment en mantelzorgdag verlaagd met € 20.000. Dit geeft een structurele verbetering van het saldo begroting met € 20.000.

Diverse mutatie ramingen Afvalstoffen
Diverse ramingen afvalstoffen bijgesteld naar de actuele situatie. Voor de jaren 2022 en 2023 leidt dit tot een verhoging van het saldo begroting met € 70.000 en € 17.500, voor de jaren 2024 en 2025 leidt dit tot een verlaging van het saldo begroting van € 5.000 en € 27.500.

DMOP gebouwen begroting 2022
In het kader van de begroting 2022 zijn de onderhoudsplannen voor de gemeentelijke panden doorgelicht en waar nodig aangepast. De meeste mutaties zijn verrekend met de daar voor bestemde reserves. Waar nodig zijn de onttrekkingen aan de reserves aangepast aan de geplande kosten voor onderhoud. Deze mutaties hebben geleid tot een aanpassing van het saldo begroting. Voor de jaren 2022 en 2023 leidt dit tot een verhoging van het saldo begroting met respectievelijk € 31.312 en € 3.895 en voor de jaren 2024 en 2025 tot een verlaging van het saldo begroting met respectievelijk € 5.225 en € 2.176.

Extra verhoging tarief CAI
De onderhoudsvergoeding CAI wordt al jaren structureel verhoogd met 1,5% inflatie. Bij het opstellen van de begroting 2021 is er voor gekozen om het CAI tarief structureel te verhogen met 3% (inclusief inflatie). In de begroting 2022 en verder wordt ook gerekend met een verhoging van 3%.De gemeente voorziet in de komende jaren aanvullende investeringen in de vorm van onder andere de aanleg van glasvezel. In brede zin neemt de vraag naar hogere datasnelheden toe. De gemeente zal op deze vraag moeten inspelen en steeds bedrijfsmatiger moeten gaan handelen. Er kan voor gekozen worden om dit percentage structureel met 1% extra te verhogen tot 4% per jaar. Voor de jaren 2022 en verder leidt dit tot een hoger begrotingssaldo van respectievelijk € 10.000, € 20.000, € 30.000 en € 40.000. Deze extra middelen geven de gemeente ruimte om extra te investeren.

Financiering regionale projecten 2022 en verdere jaren
In 2020, 2021 en 2022 konden en kunnen alle projecten nog betaald worden vanuit de terugontvangen 'SRA-gelden'. Vanaf 2023 moet aan de gemeenten een bijdrage worden gevraagd voor de regionale activiteiten. Voorgesteld wordt om voor de jaren 2023 en verder structureel een beperkt regionaal budget te vormen voor regionale projecten en activiteiten (€ 340.000 per jaar, een bijdrage van € 1,00 per inwoner per jaar per gemeente) ter vervanging van het huidige regionale budget vanuit de voormalige SRA-gelden. De regionale activiteiten en projecten moeten voldoen aan criteria om in aanmerking te komen voor financiering uit het beschikbare regionale budget. Voor Edam-Volendam betekent dit een structurele bijdrage van € 36.200 vanaf 2022. Dit voorstel geeft een structurele verlaging voor het saldo begroting van € 36.200 vanaf 2023.

Inhuur op inkoop
Sinds 2020 wordt op inkoop ingehuurd. Uitgangspunt hierbij was dat vanaf 2022 alleen nog met begeleiding op afstand zou kunnen worden volstaan (budget structureel 40.000). Echter, door het vertrek van een medewerker en het feit dat de overige collega’s nog niet zelfstandig hun functie kunnen uitoefenen, wordt voorgesteld om ook voor 2022 extra inhuur te ramen (ook nog voor begeleiding on the job van de nieuwe collega). Gelet daarop het verzoek om voor 2022 het structurele budget voor 2022 te verhogen met € 40.000 naar € 80.000. Voor de jaren daarna wordt weer uit gegaan van € 40.000.Voorgesteld wordt deze incidentele kosten incidenteel te dekken uit de algemene reserve. Hierdoor zijn er geen gevolgen voor het saldo van de begroting.

Invullen taakstelling Samenleving
Het budget van inhuur IHP wordt verlaagd met € 40.000 ten gunste van de taakstelling Samenleving. Daarnaast zijn bij sport de ramingen voor subsidies verlaagd met € 37.000. Hiermee is de bezuinigingstaakstelling Samenleving van € 500.000 met ingang van 2023 gerealiseerd. Alleen voor 2022 resteert nog een te concretiseren bedrag van € 36.500. Door de afdeling Samenleving is op andere budgetten  vele besparingen doorgevoerd. Derhalve wordt op deze kostenplaat de resterende taakstelling afgevoerd. Deze wijziging verlaagt het saldo van de begroting met € 36.500.

Jogg regisseur
De gemeente Edam-Volendam zet de komende 2 jaar in op de gezonde leefomgeving van het kind door het gaan werken volgens de JOGG-aanpak en hiervoor een overeenkomst aan te gaan met JOGG en het aanstellen van een JOGG-regisseur. De JOGG-aanpak is een lokale integrale methode waarmee de leefomgeving waarin kinderen opgroeien (thuis, school & kinderopvang, buurt, sport, vrije tijd, media en werk) structureel gezonder wordt gemaakt. De kosten voor het aanstellen van een JOGG regisseur (tarief € 55) voor 16 uur bedragen in 2022 en 2023 € 42.500 per jaar en worden gedekt uit reeds beschikbare middelen. De kosten van het aanstellen van een Jogg regisseur m.i.v. september 2021 kunnen worden gedekt uit de in de begroting beschikbare Corona middelen voor kwetsbare groepen in 2021. Voor de latere jaren is er (nog) geen budget beschikbaar. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo van de begroting.

Keuzemogelijkheid locaties van dienstverlening
Voorgesteld wordt om de locaties van waaruit de dienstverlening plaatsvindt in brede zit te heroverwegen. Denk hierbij aan de wijksteunpunt Edam / bibliotheek (besparing nnb), Wijksteunpunt Oosthuizen (besparing € 40.000) en het CJG in Volendam (€ 70.000). Dit kan tot een structurele besparing in de organisatie leiden van € 110.000 vanaf 2023.

Keuzemogelijkheid Sociaal Domein
Er zijn diverse ideeën die gedegen onderzoek vragen,  maar vanaf 2023 structureel tot besparingen of extra opbrengst in de begroting kunnen leiden: Kosten in rekening brengen voor urgentie aanvragen (extra opbrengst € 7.500), Uitbesteden / andere invulling werkzaamheden vrijwilligersmakelaar (besparing € 40.000), Andere invulling Coördinator Voorliggend Veld (besparing € € 35.000), Uitbesteden werkzaamheden ouderen adviseur / adviseur wonen-zorg-welzijn (besparing € 25.000), Deze voorstellen geven een structurele verhoging van het saldo begroting vanaf 2023 met € 107.500.

Keuzemogelijkheid Verhoging kosten parkeerontheffing
In totaal zijn er ruim 2.200 parkeerontheffingen en worden er jaarlijks 400 wijzigingen doorgevoerd. Het huidige tarief is € 20,90. Dit is niet kostendekkend. Bij het verlenen van een vergunning zijn meerdere afdeling betrokken. De tijdsbesteding, zonder rekening te houden met handhaving, is minimaal 30 minuten.  Daarnaast zijn er de kosten van ICT applicaties en waardepapier.  Verhoging naar € 50 zorgt voor een betere kostendekking. Een verhoging van het tarief zorgt voor een structurele verhoging van het saldo begroting van € 76.000 per jaar.

Keuzemogelijkheid wijziging parkeerontheffing
Aanpassen verordening voor parkeerontheffingen, denk aan leges verhogen/verdubbelen voor wijzigingen. In totaal worden er 400  parkeerontheffingen per jaar gewijzigd. Dit levert nu een bedrag op van € 8.360. Net als de parkeerontheffingen zijn deze opbrengen niet kostendekkend. Het aantal handelingen bij aanpassing van de vergunningen zijn groter dan bij de jaarlijkse verlening. Dit bedrag kan verhoogd worden naar € 20.000 per jaar. Dit levert een extra inkomst op van € 12.000. De verordening moet hiervoor  in december 2021 aangepast worden door de raad.

Maaien waterplanten IJsselmeer
Door een organisatorische wijziging en professionalisering voor het maaien van de waterplanten in het IJsselmeer, waarbij gemeente Hoorn de coördinerende rol op zich neemt, is een verhoging van de bijdrage noodzakelijk. In de begroting is voor de jaren 2021 en verder een bedrag van € 14.000 opgenomen voor het maaien van de waterplanten. De verhoging voor 2021 met € 2.200 wordt meegenomen in de winternota 2021 en voor de jaren 2022 en verder in de begroting 2022. De verhoging bedraagt voor de jaren 2021 en verder € 2.200 per jaar. Deze extra lasten gaan ten laste van het saldo begroting.

Mutatie taakstelling MIP naar aanleiding van Reservenota
In het kader van de reservenota 2021 zijn alle lopende investeringen doorgelicht. Daar is uit voortgekomen dat sommige investeringen zullen afwijken van de planning en later dan gepland gereed zullen worden voltooid. Dit zorgt voor een verschuiving van lasten naar de toekomst. De uitwerking hiervan zal worden opgenomen in bij de aanbieding van de reservenota 2021. Om deze meevaller te verwerken in de begroting 2022 wordt nu een taakstelling mutaties MIP opgenomen welke bij de verdere uitwerking weer zal worden afgeboekt. Voorgesteld wordt om voor 2022 een taakstelling mutaties MIP op te nemen van € 600.000 en de navolgende jaren een structureel bedrag van € 200.000. In de huidigen begroting staat nog een structurele taakstelling van € 400.000 opgenomen voor Loon- en prijscompensatie. Voorgesteld wordt om de taakstelling te verwijderen en te vervangen door de taakstelling mutaties MIP. Samengevat zorgen deze mutaties in 2022 voor een positieve bijstelling van het saldo begroting van € 200.000 en in de navolgende jaren voor een negatieve structurele bijstelling van € 200.000.

Mutatie voorziening GRP
In verband met het niet laten vervallen van de 4% tariefsverhoging van de rioolheffing leidt dit tot een wijziging in de mutatie van de voorziening.

Mutatie voorziening rioolheffingen
Elk jaar wordt de kostendekkendheid van rioolheffingen berekend. Door bijstelling van kosten en inkomsten leidt dit elk jaar tot wijzigingen in de mutatie van de voorziening.

OMB Rechts- en deskundige adviezen
Voorgesteld wordt om de post Rechts- en deskundige adviezen structureel te verlagen met € 40.000. Dit geeft een structurele verhoging van het saldo begroting met € 40.000.

Post onvoorzien
Het BBV schrijft voor dat de begroting een post onvoorzien bevat, maar schrijft geen berekeningswijze of verplichte omvang voor. Voorgesteld wordt om de post onvoorzien vanaf 2022 structureel van € 90.000 naar € 50.000 terug te brengen. Dit geeft een structurele verbetering van het saldo begroting met € 40.000. Hiermee wordt afgeweken van de vastgestelde uitgangspunten voor de begroting 2022.

Rentetoerekening begroting 2022
Volgens de BBV voorschriften geldt dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Op basis van de staat van activa en kredieten worden de rentelasten verdeeld over de diverse taakvelden. De gemeente maakt gebruik van een drietal kostensoorten voor de toerekening van rente. (1) Rente afgeronde investeringen (niet uit reserve), (2) Rente afgeronde investeringen (dekking reserve) en (3) Rente investeringen MIP. De rentetoerekening voor investeringen vindt plaats via het MIP. Dit journaal heeft gevolgen voor het saldo begroting. Voor de jaren 2022 tot en met 2025 leidt dit tot een toename van het saldo begroting met respectievelijk € 39.924, € 35.443, € 9.195 en € 5.581. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat de onttrekking aan bepaalde reserves groter wordt en deze extra onttrekking komt ten gunste van saldo begroting.

Software onderhoud Milieubeheer
Naast eenmalige aanschaf van nieuwe software voor behandeling van zaken op grond van de Omgevingswet zal een jaarlijkse vergoeding

Uitvoering TVW/WUP 2025
De uitvoering van de Transitievisie warmte zal de komende jaren een belangrijk speerpunt van beleid en uitvoering zijn, bovenop de reeds bestaande duurzaamheidsambities. In de formatie is daar geen rekening mee gehouden. De eerste drie jaar kan de extra inzet worden bekostigd uit de bijdrage vanuit het rijk die hiervoor beschikbaar is gesteld. Daarna zal de gemeente de kosten voor de inzet zelf moeten dragen.

Verhogen tarief Toeristenbelasting 2025
In de ramingen toeristenbelasting is vanaf 2021 tot en met 2024 jaarlijks een extra verhoging toeristenbelasting opgenomen van € 100.000. Uitgedrukt in een percentage is dit jaarlijks een extra stijging van rond de 10%. Een verdere verhoging in 2022 tot en met 2024  lijkt ons op dit moment niet wenselijk. In 2025 kan het tarief nog wel verhoogd worden met 10%.

Voorziening PX
In de begroting staat nog een structurele toevoeging geraamd aan de voorziening PX. Het is de bedoeling dat de eigendomssituatie van de PX dit jaar wordt opgehelderd. De structurele toevoeging van € 110.000 kan worden afgevoerd. Deze mutatie komt ten gunste van het saldo begroting.

Werkbudget TVP/WUP
Om adequaat uitvoering te kunnen geven aan de Transitievisie Warmte is het nodig te kunnen beschikken over een werkbudget voor o.a. onderzoeken. Let op: dit is geen personele uitgave.

Wijksteunpunt Oosthuizen
De overdracht van het gebouw schuift op. Dit is namelijk afhankelijk van de verlening van de Omgevingsvergunning. Deze verlening wordt weer opgehouden door 30 ingediende bezwaarschriften. Hierna moeten er nog bouw- en verbouwwerkzaamheden plaatsvinden. Al met al zal het nog wel een tijdje duren voor we er in kunnen trekken. Kortom dit levert een meevaller op voor de begroting 2022.